Ik heb het geluk gehad dat ik nooit in aanraking ben gekomen met negatieve discriminatie, tot een paar jaar geleden. Die gebeurtenis zette mij aan het denken wat heeft geresulteerd in onderstaande column. Lees mijn persoonlijke ervaring en laat het je inspireren.
Met mijn bruine kleurtje uit Sri-Lanka had het kunnen gebeuren dat ik in aanraking met discriminatie was gekomen. Echter, niks is minder waar. Ik heb het geluk gehad nooit gediscrimineerd te zijn geweest omwille van mijn afkomst of huidskleur. Sterker nog, mijn kleurtje heeft me altijd meer positiviteit opgeleverd dan negativiteit. Tijdens mijn schoolperiode’s, bij het vinden van banen, in (liefdes)relaties, in de rol van docent. Overal en altijd leverde mijn kleurtje mij voordelen en vlijende complimenten op. Overigens niet alleen in Nederland. Ook tijdens mijn vele reizen ‘blend’ mijn bruine kleurtje lekker in bij vele nationaliteiten waardoor ik vaak niet als toerist wordt gezien. Bovenstaande ervaringen gelden overigens ook voor mijn zus waardoor in ons huis discriminatie of anticiperen op discriminatie nooit een gespreksthema is geweest. Tot groot genoegen van mijn ouders.
In 2018 op 36 jarige leeftijd keerde echter het tij, toen ik voor het eerst op een negatieve manier werd gewezen op mijn huidskleur. Ik voelde me nooit bruin, tot dat moment. Ik voelde me nooit anders, tot dat moment. Ik voelde me nooit gediscrimineerd, tot dat moment. Omdat ik 36 jaar nog nooit met die emotie was geconfronteerd, stond ik perplex. Normaal heb ik altijd mijn woordje klaar, maar nu had ik geen repliek. Ik was duidelijk niet ‘getraind’ om hierop te anticiperen. Althans, als het over mezelf gaat. Normaliter ben ik namelijk de eerste die mensen aanspreekt om de underdog te beschermen en zal altijd iemand (bekend of onbekend) spiegelen als grenzen worden overschreden. Die vaardigheden leken ineens als sneeuw voor de zon verdwenen, als het mezelf betrof.
Het was een complexe situatie waardoor het tijd heeft gekost voordat ik de energie vond om diegene aan te spreken. Ik heb excuses in ontvangst genomen, maar ik kan niet ontkennen dat desondanks er een kwetsbaar zaadje was gelegd. Je uiterlijk is verbonden met je identiteit, waardoor het kan tornen aan je zelfbeeld. Eerlijk is eerlijk, ik moest mijn hoofd en hart bij de les houden zodat de gebeurtenis geen loopje met me ging nemen. Door mijn stevige basis kon ik door de kwetsbaarheid heen te manoeuvreren, heeft het zaadje nooit ruimte gekregen om te groeien én heeft het daardoor mijn zelfbeeld niet geschaad. Het zette me wel aan het denken. Doordat ik voelde wat het met mij deed bij slechts één gebeurtenis zette het mij aan het denken. Want hoe verwerk je als kind of volwassenen venijnige opmerkingen als je basis niet stevig is, als het manoeuvreren niet zo goed lukt of als het zaadje mest blijft krijgen?
Ik heb getwijfeld of ik hierover een column moest schrijven. Echter als ik zwijg, zwijg jij misschien ook, terwijl precies het tegenovergestelde (uitspreken) zo ontzettend belangrijk is. Want, zo leerde ik in mijn moment, als het je wél overkomt dan kom je door de schrik ineens woorden te kort of wordt je tolerantie grens onterecht opgerekt waardoor je onterecht zwijgt. De stem van een ander speelt juíst dán een belangrijke rol. Soms heb je op die momenten namelijk iemand nodig die jouw stem is, iemand die je meehelpt grenzen aan te geven of iemand die je meehelpt grenzen te beschermen.
Ik weet het, jezelf uitspreken is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Er is immers altijd een goed argument te verzinnen om jezelf níet uit te spreken tijdens kwetsbare momenten. Je kan opkijken tegen de eventuele weerstand, het weerwoord, het oordeel of de relatie die je zelf hebt met die persoon hebt.
Juist omdat het moeilijk is kunnen we een hoop winst boeken om te leren ons juist wél uit te spreken in kwetsbare momenten. Wat we kunnen leren? 1) De grenzen van een ander leren te erkennen. In talkshows hoor ik soms wel eens mensen zichzelf afvragen; Wanneer wordt er een grens overschreden? Hoe weet ik dat er een grens wordt overschreden? Mijn antwoord hierop is simpel: Het emotionele referentiekader van de ander bepaald de grens. 2) Daarnaast is het waardevol als we leren hoe je iemand kan aanspreken die de grens over gaat. Hoewel onrecht boosheid kan oproepen, heeft boos worden volgens mij geen zin. Zinvoller is het als we leren iemand te spiegelen op zijn/haar gedrag. Immers, als iemand emotionele of mentale schade aanricht bij een persoon, zegt dat vaak veel over zijn/haar emotionele en mentale status. Niet voor niks wordt vaak gezegd; “hurt people, hurt people”. Gedrag naar een ander, kan iemand vooral iets leren over zichzelf. Laten we dus vooral leren hoe we mensen kunnen spiegelen en kunnen laten leren.
Of het nu gaat over afkomst, uiterlijk, seksualiteit of educatie. Als je grens wordt overschreden hoop ik dat je genoeg zelfrespect en zelfliefde hebt om het gesprek aan te gaan. Óf als je ziet dat iemand zijn/haar grens wordt overschreden, hoop ik dat deze column je inspireert om ‘actief anti’ te zijn en je die steun uit onverwachte hoek wilt zijn. Volgens mij wordt de wereld daar een stukje mooier van.
SHARE & SPREAD WISDOM
© 2022 - 2023 All rights reserved Wisdom Lab
Su-Anne van Waes